وایمکس چگونه کار می‌کند
در این قسمت توضیحات کاملی درخصوص نحوه عملکرد وایمکس برای شما در نظر گرفته ایم:
وایمکس (WiMAX) یک روش بدون سیم فوق العاده سودمند در زمینه دسترسى تمامى کاربران به اینترنت و ارائه خدمات الکترونیکی شهری می‌باشد. برای اینکه بهتر به نقشی که فناوری وایمکس در تغیر و تحولات سیستم ارتباطی ایفا می‌کند، پی ببرید، تصور کنید که در هر کجا و هر زمان خواهید توانست با استفاده از لپ تاپ خود به دنیای اینترنت دسترسی داشته باشید. وایمکس فناوری قدرتمندی است که می‌تواند تحرک واقعی را برای شبکه به ارمغان آورد.در زمانی نه چندان پیش، اکثر خریداران رایانه خوشحال بودند که دستگاه جدیدشان یک مودم دارد که به شکل داخلی در آن نصب شده است. در آن روزها کاربر می‌توانست یک مگابایت را در حدود ۵ دقیقه (بسته به سرعت ارتباط و اتصال) دانلود کند؛ با سیستم وای-فای (WI-FI) همین کاربر می‌تواند یک مگابایت را در مدت یک ثانیه دانلود کند. وایمکس حتی سرعت بالاتری را در حوزه‌های گسترده‌تری ارایه می‌دهد.
از مزیت‌های فناوری نوظهور وایمکس نسبت به فناوریهای قدیمی‌تر از خود (نظیر وای-فای) این است که وایمکس می‌تواند ورودی‌ای باشد که به کاربران اجازه می‌دهد بدون محدودیت در سراسر کشور حرکت کنند. با این ویژگی، اینترنت قابل جابجایی و حمل و نقل خواهد شد که این امر سرعت روآوردن صاحبان کسب و کار به استفاده از مزیت‌هایی که اینترنت برای آنها فراهم می‌کند را، بیشتر از پیش خواهد نمود.
۱-۵-وایمکس چگونه کار می کند؟
وایمکس دو جزء اصلی را برای ایجاد یک شبکه احتیاج دارد:
ایستگاه مرکزی (BS) که به عنوان یک تکرار کننده عمل می‌کند و می‌تواند به اینترنت متصل باشد.
• مشترک/ کاربر نهایی که از دسترسی بی‌سیم با پهنای بالا از طریق ایستگاه مرکزی استفاده می‌کند.
وایمکس دو نوع سرویس بی‌سیم را ارائه می‌دهد:
سرویس خارج از خط دید (NLOS)
این نوعی از سرویس وای-فای (wi-fi) می‌باشد که در آن یک آنتن کوچک روی رایانه مشترک (کاربر) به برج متصل است. در این سرویس، وایمکس از فرکانس پایین‌تری مشابه وای-فای استفاده می‌کند. این فرکانس بین ۲ گیگاهرتز و ۱۱ گیگاهرتز می‌باشد. به دلیل استفاده از طول موج کوتاه سرویس خارج از دید (NLOS) می‌تواند از موانع عبور کند.
سرویس روی خط دید (LOS)
در این نوع سرویس یک آنتن بشقابی بر روی سقف یا نقاط قطب یک برج وایمکس نصب می‌شود. این نوع ارتباط پر قدرت‌تر و پایدارتر می‌باشد و می‌تواند حجم بزرگی از اطلاعات را با خطای کمتر بفرستد. این نوع ارتباط از فرکانس بالاتری تا حد ۶۶ گیگاهرتز استفاده می‌کند. در فرکانس های بالا تداخل کمتر است و پهنای باند زیادتری در دسترس می‌باشد. با کاربرد آنتن‌های قدرتمند سرویس روی خط دید (LOS)، ایستگاه وایمکس می‌تواند اطلاعات را به رایانه‌ها و روترها بفرستند، البته روترها و رایانه‌هایی که فناوری وایمکس راپشتیبانی می‌کنند در ۳۰ مایلی فرستنده هستند. چرا که حداکثر محدوده مخابراتی وایمکس ۳۰ مایل می‌باشد.
۱-۶-مشکلات وایمکس
وایمکس در دو جا با مشکل روبه‌رو است. اول آن که این سیستم بى حد و مرز مى‌تواند امنیت دولت‌ها را به خطر اندازد و به همین خاطر از هم‌اکنون یک تهدید امنیتى براى حکومت‌ها به شمار مى‌رود. از این‌رو به موازات تامین لوازم تکنیکى آن، مسائل حقوقى وایمکس نیز احتیاج به راه‌حل دارند. مسئله دوم، تامین هزینه وایمکس است که براى آن راه‌کار منسجم و مشخصى ارائه نشده است. آیا باید مانند تلفن همراه با آن برخورد کرد و از مشترکان هزینه اتصال را برحسب مدت اتصال، دریافت کرد و یا همچون آی.اس.پی‌هاى بیشتر کشورها، هزینه اشتراک ثابت از مشترى اخذ کرد؟
۱-۷-نحوه ارایه مجوز وایمکس
اغلب کشورها طیف وایمکس را از طریق مزایده واگذار کرده‌اند. تعداد کمتری هم مجوز را به اپراتوری داده‌اند که در بخش‌های تخصصی اعتبار لازم را داشته است (beautycontest). اطلاعاتی که در ادامه خواهد آمد، اغلب تحت تاثیر اطلاعات جمع‌آوری شده از ۱۷ کشور جهان قرار دارد که مجوز‌ها را از طریق مزایده فروخته‌اند.
۱-۸-قیمت وایمکس
قیمت طیف وایمکس تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله شاخصه‌های جمعیتی ناحیه مورد نظر، قدرت خرید سرویس، ضریب نفوذ تلفن همراه و باند وسیع، تخصیص طیف و چشم‌انداز رقابت در بازار قرار دارد. با تجزیه و تحلیل ۱۷ بازار که در آنها سیستم وایمکس ارایه شده بود، این نتیجه حاصل شد که میانه و میانگین قیمت هر مگاهرتز پهنای باند به ازای جمعیت، به ترتیب ۰۱۳/۰ و ۰۳۱/۰ دلار بر هرتز می‌باشد. این تفاوت فاحش میانه و میانگین نشان‌دهنده این است که قیمت‌ها در بازارهای مختلف بسیار متفاوت می‌باشد (این تفاوت می‌تواند ناشی از نوظهور بودن فناوری وایمکس و انحصاری بودن آن در بعضی از بازارها و رقابتی بودن آن در بعضی بازارهای دیگر باشد). قیمتی که به ازای هر مگاهرتز پهنای باند به ازای هر نفر برای طیف وایمکس پرداخت شده است، در کشورهای خاورمیانه، مرکز و شرق اروپا بالاترین رقم (بالاتر از میانگین) در دنیا بوده است. در حالی‌که بازارهای با درآمد سرانه بالاتر (نظیر اروپای غربی، آمریکا، ژاپن و …) قیمت‌های نزدیک به میانه را ارایه داده‌اند. طیف وایمکس در بازارهایی که رشد بالایی (ضریب نفوذ ۵۰ درصد) در بخش تلفن همراه داشته‌اند و هنوز مجوز ۳G (شبکه تلفن‌های نسل سوم) به آنها داده نشده، قیمت بیشتری دارد. این امر در حالت کلی بیانگر این مساله است که مجوز دهندگان با رسیدن تلفن همراه نسل دوم به مرز اشباع، به فرصت‌های پیش روی وایمکس توجه بیشتری دارند. قیمت هر مگا هرتز پهنای باند وایمکس به ازای هر نفر به طور قابل ملاحظه‌ای از طیف ۳G ارزان‌تر است (در مواردی بیش از ۱۰۰۰ برابر). این تفاوت در اروپای غربی و آمریکای شمالی محسوس‌تر از بازارهای رو به رشد است.
پیش‌بینی می شود که وایمکس در آینده بسیار نزدیک، اینترنت را در کنار شبکه مخابراتى قرار خواهد داد و چنان انقلابى را در این زمینه به وجود خواهد آورد که روشن کردن اکثر کامپیوترهاى قابل حمل، خانگى و یا خاص، مساوى با اتصال آنها به اینترنت باشد.
۱-۹-نرخ انتقال داده بالا
با استفاده از آنتن های مایمو (MultipleInputMultipleOutput ) به همراه زیر-کانال سازی انعطاف پذیر و کدگذاری و مدولاسیون پیشرفته، فناوری وایمکس را قادر می سازد تا به سرعت بارگیری تا ۶۳ مگابیت بر ثانیه و بارگذاری تا ۲۵ مگابیت برثانیه دست یابد.
۱-۱۰-کیفیت سرویس (QoS)
یکی از اصول معماری MAC در استاندارد IEEE802.16 کیفیت سرویس است. این استاندارد جریانهای سرویسی را تعریف می کند که می تواند به نقاط کد(DSCP) در سرویسهای متمایز (DiffServ) و یا برچسب های جریان در MPLS نگاشته شوند.
۱-۱۱-امنیت
ویژگیهای امنیتی وایمکس بر پایه پروتکل احراز هویت گسترش پذیر (EAP) و استاندارد رمزنگاری پیشرفته (AES) و پیامهای کنترلی CMAC و HMAC بنا شده اند.
۱-۱۲-پوشش وسیع
برجسته ترین ویژگی وایمکس پوشش گسترده آن نسبت به وای-فای است. در حال حاضر از لحاظ نظری وایمکس می تواند محدوده ای به شعاع ۳۰ مایل( ۵۰ کیلومتر) را پوشش دهد که اگرچه در عمل این مقدار به ۱۰ کیلومتر می رسد، نسبت به فناوریهای پیشین خود (مانند وای-فای) جهشی نسبتا بزرگ است.
۱-۱۳-سیار بودن
دیگر ویژگی مهم وایمکس امکان اتصال در حین حرکت برای ایستگاههای سیار است.
۱-۱۴-ایستگاههای واسطه
امواج رادیویی وایمکس از ایستگاه های پایه به سوی مشترکین ارسال می شوند.در این ایستگاهها سخت افزار هایی برای ارائه وایمکس در یک ناحیه محدود نصب شده اند. از آنجا که هر ایستگاه پایه ناحیه محدودی را پوشش می دهد با اتصال این ایستگاهها به یکدیگر می توان ناحیه تحت پوشش را گسترش داد.
۱-۱۵-دسترسی
اتصال به ایستگاههای پایه وایمکس به سادگی صورت می پذیرد و نیاز به دانش فنی ندارد.
۱-۱۶-مقیاس پذیری(Scalability)
فناوری وایمکس به گونه‌ای طراحی شده است که در محدوده کانالهای۲۰MHz تا ۱٫۲۵ قادر به کار کردن است. از نتایج این امر راحتی پیاده سازی شبکه با ایجاد تغییرات جزئی در قسمت AirInterfaceمی باشد و بسته به مدل مصرف بر اساس نوع سرویس و طیف فرکانسی آزاد، وایمکس قابل پیاده سازی در فرکانس های متفاوتی می‌باشد.این خصوصیت همچنین باعث می‌شود که محدوده کشورها بر اساس نیازمندیهای منطقه‌ای مختلفشان برای مثال نیاز به دسترسی به اینترنت در شهر و با دسترسی پرظرفیت باند وسیع متحرک در متروها و حومه شهر قادر، به استفاده موثر و چند منظوره‌ای از این فن آوری باشند.
۱-۱۷-کاربردهای عملی وایمکس
پوشش وسیع و پهنای باند بالای وایمکس آن را برای کاربردهای زیر مناسب می سازد:
امکان اتصال پهن باند بی سیم در میان شهرها و کشورها از طریق طیف متنوعی از دستگاهها
ارائه جایگزینی برای دسترسی پهن باند دی اس ال و کابلی
ارائه منبعی برای دسترسی به اینترنت برای بکارگیری در برنامه ریزی پیوستگی کسب و کار
ارائه سرویسهای داده، مخابراتی(VOIP) و تلویزیون اینترنتی
۱-۱۸-پهن باند(Broadband)
شرکتهای متعددی در حال به کارگیری وایمکس برای ارائه اتصال پهن باند به هر دو صورت سیار و خانگی در سراسر نقاط شهرها و کشورهای مختلف هستند. در بسیاری از موارد این موضوع سبب بروز رقابت در بازار هایی که پیش از این تنها از فناوریهای دی اس ال و مشابه آن استفاده می کردند شده است. علاوه بر این هزینه نسبتا پایین پیاده سازی یک شبکه وایمکس (در مقایسه با جی‌اس‌ام، فیبرنوری و دی اس ال) امکان دسترسی پهن باند را در مناطقی که از لحاظ اقتصادی امکانپذیر نبوده اند را فراهم می سازد.
۱-۱۹-بک هال(Backhaul)
وایمکس می تواند جایگزینی برای فناوریهای تلفن همراه مانند جی اس ام(GSM) و سی دی ام ای(CDMA) باشد. وایمکس ثابت نیز به عنوان فناوری بک هال بی سیم برای شبکه های ۳G, 2G و ۴G در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه محسوب می گردد.[۸][۹] با استفاده از وایمکس می توان اتصالهای نقطه به نقطه به طول ۳۰ مایل(۵۰ کیلومتر) و با نرخ انتقال داده ای که می تواند از چندین خط E1 و T1 پشتیبانی کند ایجاد کرد و بدین ترتیب از این فناوری برای اتصال ایستگاههای پایه به مراکز سوییچینگ استفاده نمود. ترافیک شبکه های تلفن همراه (سلولی) ترکیبی از صدا و داده است که ویژگی QoS ذاتی وایمکس برای این کاربرد بسیار مناسب است.[۱۰]
۱-۲۰-سرویس سه گانه(Triple-Play)
وایمکس با پشتیبانی از فناوریهایی چون کیفیت سرویس (QoS) و چندپخشی امکان ارایه سرویسهای سه گانه را فراهم می کند. از این رو اپراتور وایمکس می تواند علاوه بر دسترسی پهن باند سریع به اینترنت، سرویسهای VOIP و IPTV را نیز به مشتریان عرضه کند.
۱-۲۱-شبکه های بانکی
بانکهای بزرگ می توانند برای اتصال شعبه ها و دستگاههای خودپرداز به یکدیگر از شبکه های خصوصی وایمکس استفاده کنند. این بانکها معمولا در نواحی وسیعی گسترده شده اند و نیاز به امنیت و پهنای باند بالا دارند که ویژگیهای ذاتی وایمکس این نیاز را برطرف می سازد.[۱۰]
علاوه بر این ها وایمکس می تواند در بسیاری از شبکه های خصوصی و عمومی دیگر مانند محوطه دانشگاهها، محیط های آموزشی، شبکه های ایمنی عمومی (مانند آتش نشانی و پلیس) نیز به کاررود
۱-۲۲-بهینه سازی هزینه ها
از نقطه نظر سرمایه گذاری، توان عملیاتی(throughput) بالا و استفاده بهینه از طیف فرکانسی به اپراتور این امکان را می‌دهد که ترافیک بیشتری را منتقل کرده و تعداد ایستگاه پایه کمتری برای حجم داده مشخص مورد نیاز باشد. تعداد BS های کمتر، هزینه های سرمایه ای شبکه را کاهش می‌دهد و هزینه نگهداری تجهیزات شبکه نیز پایین می‌آید که باعث پایین آمدن هزینه‌های عملیاتی نیز می‌گردد. همچنین به جهت ارزان تر بودن حق لیسانس برای فضای فرکانسی در مقایسه با سایر فن آوری ها مانند UMTS نسل ۳ هزینه سرمایه ای نسبت به این فناوری ها پایین می‌آید که به دنبال آن نرخ تعرفه سرویس ها نیز کاهش می یابد.[نیازمند منبع]
۱-۲۳-اتصال به وایمکس
یک دروازه(gateway) وایمکس که امکان اتصال اترنت، وای فای و VoIP را فراهم می کند
یک مودم یو اس بی وایمکس برای اینترنت سیار
دستگاههای متعددی در بازار وجود دارند که امکان اتصال به شبکه وایمکس را فراهم می کنند. به این دستگاهها «تجهیزات سوی مشتری» (CPE) یا «واحد اشتراکی» (SubscriberUnit) می گویند.
تمرکز بر روی واحدهای سیار در حال افزایش است. از جمله این واحدهای سیار تلفن های همراه هوشمند، دانگل های یو اس بی، و دستگاههای تعبیه شده در لپ تاپ ها هستند که امکان اتصال به اینترنت سیار را عرضه می کنند. برای تحقق همکنش پذیری جهانی، انجمن وایمکس با اعطای گواهینامه هایی دستگاهها را تایید می کند. لیستی از دستگاههای تایید شده وایمکس در وبگاه انجمن وایمکس موجود است.
۱-۲۴-دروازه های وایمکس
دروازه های وایمکس به دو صورت بیرونی و خانگی ساخته می شوند. بیشتر دستگاههایی که توسط شرکتهای مختلف مانند Zyxel و Motorolla تولید می شوند از نوع خانگی بوده و به راحتی توسط مشتریان نصب می شود و معمولا دارای ویژگیهای زیر می باشند:
یک نقطه دسترسی وای فای تعبیه شده که از طریق آن دستگاههای مختلف بتوانند به وایمکس متصل شوند.
پورت های اترنت RJ45 برای اتصال مستقیم با کابل شبکه به رایانه
پورتهای تلفن RJ11 برای اتصال به شبکه تلفن و بهره گیری از امکانات VoIP
اگرچه استفاده و نصب دستگاههای خانگی آسان است اما به دلیل تضعیف امواج رادیویی نیاز دارند که به میزان قابل توجهی از دستگاههای بیرونی به ایستگاه پایه نزدیکتر باشند.
اندازه دستگاههای بیرونی تفریبا برابر با اندازه یک لپ تاپ است و نصب آنها شبیه به نصب دیشهای ماهواره می باشد.
۱-۲۵-مودم های یو اس بی قابل حمل
مودم های یو اس بی فراوانی در بازار موجود است که امکان اتصال به شبکه وایمکس را فراهم می کنند. معمولا این مودم ها آنتن های چند سویه ای هستند که دریافت ضعیفتری نسبت به سایر دستگاهها دارند و در نقاطی که پوشش مناسبی داشته باشند قابل استفاده اند.
۱-۲۶-تلفن های همراه وایمکس
شرکت اچ‌تی‌سی اولین تلفن همراه وایمکس را به نام «Max4G» در ۱۲ نوامبر ۲۰۰۸ روانه بازار کرد.[۱۱] این تلفن تنها در بازارهای محدودی در روسیه عرضه می شد.
اچ تی سی دومین تلفن همراه با قابلیت وایمکس را به نام «Evo4G» در کنفرانس CTIA در لاس وگاس در ۲۳ مارس ۲۰۱۰ ایجاد نمود که از تاریخ ۴ ژوئن ۲۰۱۰ در دسترس عموم قرار گرفت.[۱۲] این گوشی از قابلیت اتصال ۳G و وایمکس ۴G را به همراه امکان ارتباط داده ای و صوتی همزمان برخوردار است. اکنون گوشیهای وایمکس متعددی از شرکتهایی مانند Siemens، SonyEricsson و Samsung موجود است.[
۱-۲۷-وایمکس و IEEE 802.16
نسخه فعلی وایمکس بر پایه استاندارد IEEE802.16e-2005 [۱۴] است که در دسامبر ۲۰۰۵ تصویب شد و خود درواقع متمم استاندارد IEEE802.16e-2004 [۱۵] است. بنابراین استاندارد واقعی استاندارد ۸۰۲٫۱۶e-2004 است که توسط ۸۰۲٫۱۶e-2005 اصلاح گردیده است. از این رو مشخصات هردوی این استانداردها باید با هم در نظر گرفته شوند.
استاندارد IEEE802.16e-2005 با اصلاحیات زیر IEEE802.16e-2004 را بهبود داده است :
افزودن پشتیبانی از سیار بودن. این یکی از مهمترین جنبه های IEEE802.16e-2005 است و زیر بنای وایمکس سیار است.
مقیاس کردن تبدیل سریع فوریه (FFT) با پهنای باند کانال برای ثابت نگه داشتن فاصله بندی حامل در میان پهنای باندهای متفاوت کانالها. ثابت نگه داشتن فاصله بندی حامل سبب افزایش کارایی طیف فرکانسی در کانالهای پهن و کاهش هزینه در کانالهای باریک می شود. به این شیوه «OFDMA مقیاس پذیر» نیز می گویند.
طرحهای گوناگونی آنتن (AntennaDiversitySchemes) پیشرفته و درخواست تکرار اتوماتیک مرکب (HARQ).
سیستم آنتن سازگارپذیر (AdaptiveAntennaSystem) و فناوری مایمو (MIMO).
زیرکانالسازی چگالتر و از این راه بهبود نفوذ در فضای بسته.
معرفی کدگذاری توربو (Turbocoding) و بررسی توازن کم-چگال (Low-DensityParityCheck).
الگوریتم تبدیل سریع فوریه
افزودن یک کلاس QoS برای کاربردهای VoIP
از آنجا که SOFDMA به کاررفته در IEEE802.16e-2005 با OFDM256 (در IEEE802.16d) سازگار نیستند، در صورتیکه اپراتور به استاندارد جدیدتر ارتقا یابد باید تجهیزات را تعویض نماید.(مثلا در مورد ارتقا از وایمکس ثابت به وایمکس سیار).
۱-۲۸-لایه فیزیکی
نسخه اولیه استانداردی که وایمکس برآن بنا شد، IEEE 802.16 بود که لایه فیزیکی آن در دامنه ۱۰ تا ۶۶ گیگاهرتز عمل می کرد. IEEE802.16a در سال ۲۰۰۴ با افزودن مشخصاتی برای محدوده ۲ تا ۱۱ گیگاهرتز به نام IEEE802.16-2004 به روز رسانی شد. IEEE802.16-2004 نیز به نوبه خود در سال ۲۰۰۵ به IEEE802.16e-2005 به روزرسانی شد که در آن به جای استفاده از OFDM با ۲۵۶ حامل(که از ۲۰۰ تای آنها استفاده می شد) از SOFDMA مقیاس پذیر استفاده شد. نسخه های پیشرفته تر شامل IEEE802.16e پشتیبانی از آنتن های چندگانه را با استفاده از MIMO مقدور می سازند که این امر منافع بالقوه ای در جهت پوشش، نصب شخصی، مصرف الکتریسیته، استفاده مجدد از فرکانس و کارایی پهنای باند را در بر دارد.
۱-۲۹-لایه کنترل دسترسی به رسانه ( پیوند داده)
لایه کنترل دسترسی به رسانه (MAC) در وایمکس از یک الگوریتم زمانبندی استفاده می کند که در آن هر ایستگاه مشترک نیاز دارد که تنها یک بار برای ورود اولیه به شبکه به رقابت بپردازد. پس از اینکه اجازه ورود به شبکه داده شد یک چاک (slot) دسترسی به ایستگاه پایه برای ایستگاه مشترک تخصیص می یابد. چاک زمانی ممکن است بزرگتر یا کوچکتر شود اما همواره در اختیار ایستگاه مشترک باقی می ماند و سایر مشترکین نمی توانند از آن استفاده کنند.
۱-۳۰-وضعیت کنونی وایمکس در جهان
تا تاریخ ژوئن ۲۰۱۰، در مجموع ۵۹۳ شبکه وایمکس در ۱۴۹ کشور دنیا پیاده سازی شده اند که از این میان ۱۱۷ مورد در آفریقا،۱۱۷ مورد در امریکای لاتین و مرکزی، ۱۱۳ مورد در آسیا و اقیانوسیه، ۸۶ مورد در اروپای شرقی، ۷۸ مورد در اروپای شرقی، ۵۳ مورد در امریکا و کانادا و ۲۹ مورد در خاورمیانه صورت گرفته است.بنا به گزارشات تا پایان سال ۲۰۰۹ میلادی کاربران وایمکس در سراسر دنیا ۶۲۱ میلیون نفر می باشد.
۱-۳۱-وایمکس در ایران
در ایران برندگان مزایده وایمکس شرکتهای صنایع ارتباطی پایا و مبین نت در ۳۰ استان، ایرانسل (اپراتور تلفن همراه سراسری) در استان‌های تهران، آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، فارس و خوزستان، اسپادان (اپراتور تلفن همراه اصفهان) در استان اصفهان و رایانه دانش گلستان در استان گلستان می باشند.[
بنا به گزارش خبرگزاری ایسانا تا پایان سال ۱۳۸۹، طی یک قرارداد ۵۰ میلیون دلاری کل تهران تحت پوشش وایمکس قرار خواهد گرفت که در این سرویس نیز همانند سرویس ADSLپهنای باند محدود خواهد بود.[
۱-۳۲-وایمکس در فجایع طبیعی
یکی از مزایای وایمکس تا کنون نقشی بوده است که این فن آوری توانسته است در برقراری ارتباط در زمان فجایح طبیعی ایفا کند. در سال ۲۰۰۴ شبکه موجود وایمکس در اندونزی تنها وسیله ارتباطی موجود پس از خسارت های وارده بر اثر سونامی در این کشور بود. به علاوه پس از طوفان کاترینا در سال ۲۰۰۵ از وایمکس به عنوان وسیله ارتباطی در منطقه نیواورلان استفاده شد.
۱-۳۳- وایمکس برای تلفن همراه
به دلیل تارخچه وایمکس در کشورهای درحال توسعه و تاثیری که این سرویس در مواجه شدن با فجایع طبیعی داشته است بیشتر تمرکز توسعه وایمکس از سوی دولت ها و شرکت های تجاری بر روی راه حل های وایمکس ثابت بوده است. اگرچه طی سال های اخیر تمایل روبه رشدی در مورد وایمکس موبایل ایجاد شده است. وایمکس موبایل امکان اتصال گوشی های تلفن همراه به اینترنت بسیار پرسرعت تر را به وجود می آورد و موجب افزایش انتقال داده بر روی گوشی های تلفن همراه می شود. به این معنا که افرادی که قصد استفاده از سرویس های پرسرعت اینترنتی بر روی تلفن های همراه خود دارند می توانند وایمکس را به عنوان راهی برای رسیدن به هدف خود انتخاب کنند.
با توسعه وایمکس موبایل چند شرکت سازنده گوشی تلفن همراه برخی محصولات خود را با این قابلیت ارائه کردند. برای مثال گوشی ۸۱۰ نوکیا وDeluxeSPHP۹۰۰۰سامسونگ با قابلیت وایمکس ارائه شده اند. انتظار می رود چندین گوشی تلفن همراه دیگر نیز طی یک تا دو سال آینده جهت برآورده کردن نیاز کاربرانی که اشتیاق به استفاده از وایمکس در تلفن های همراه خود دارند به بازار روانه خواهند شد.
۱-۳۴- رقابت با وایمکس
یکی از دلایل مهم که افراد در فرض کردن وایمکس به عنوان فن آوری مهم آینده شک دارند این است که فن آوری های بسیاری به عنوان رقیب وایمکس مطرح شده اند که حتی می توانند اتصال پرسرعت اینترنت به تلفن همراه را نیز فراهم کنند. گمان می رود شبکه های پیشرفته ۳G سرویس های WiFi عرضه می کنند که می تواند از نظر سرعت با وایمکس رقابت کند. شبکه های ۴G که در حال حاضر فعالیت می کنند می توانند حتی WiFi موبایل را سریع تر کنند و تهدید بزرگتری برای وایمکس به حساب می آیند.یکی از فن آوری های جدیدی که با وایمکس رقابت می کند LTE است و متصدیان ارتباطی مهم در آمریکا در نظر دارند با این فن آوری مستقیما وارد رقابت با وایمکس شوند.
۱-۳۵-آینده وایمکس
در مورد آینده وایمکس سه پیش بینی وجود دارد :
سلطه وایمکس . در پیش بینی اول آزمایش وایمکس موفقیت آمیز خواهد بود و این فن آوری تبدیل به گزینه برتر اتصالات اینترنت پرسرعت در سرتاسر جهان خواهد شد.
هم زیستی وایمکس با دیگر فن آوری ها. در پیش بینی دوم وایمکس جایگاه خود را در بازار رقابتی حفظ خواهد کرد و در کنار دیگر فن آوری ها مانند LTE به فعالیت خود ادامه می دهد و یکی از گزینه های پیش روی کاربران تلفن همراه در اتصالات اینترنت پرسرعت خواهد بود.
از بین رفتن وایمکس. در این پیش بینی راه اندازی وایمکس با موفقیت انجام نخواهد شد و شرکت های سرمایه گذار دچار مشکل مالی خواهند شد. راه حل های پیشرفته ۳G/۴G اینترنت پر سرعت را به تلفن های همراه بیشتری ارائه می کنند و این پایان وایمکس را رقم خواهد زد.
در میان این پیش بینی ها گزینه فعالیت وایمکس در کنار دیگر فن آوری ها از دیگر گزینه ها محتمل تر است. اما تنها زمان و آزمایش های آینده وایمکس واقعیت های آینده این فن آوری را نشان خواهد داد.
۱-۳۶-ورود وایمکس به ایران
از سال ۱۳۸۳ با ارایه مجوزهای PAP ، با موافقت اصولی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به برخی از شرکت های علاقمند به فعالیت در حوزه بی سیم باند وسیع، مجوز راه اندازی شبکه رادیویی اعطا شد. بدین ترتیب این شرکت ها براساس فناوری وایمکس و فناوری مشابه آن، نسبت به راه اندازی شبکه های باند وسیع در سطح تهران و مشهد اقدام کردند و در سال ۱۳۸۶ پس از تکمیل مراحل استاندارد سازی فناوری وایمکس در جهان، رگولاتوری اعطای مجوزهای جدید وایمکس را در دستور کار خود قرار داد.
این امر به برگزاری مزایده فناوری وایمکس در تابستان و پاییز ۸۷ و اعطای مجوز به چهار شرکت ایرانی در این زمینه منجر شد . کنسرسیوم مبین پایا در ۳۰ استان، شرکت ایرانسل در استان های تهران، آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، فارس و خوزستان،اسپادان در اصفهان و رایانه دانش گلستان در استان گلستان برندگان این مزایده اعلام شدند.
شرکت های برنده پس از دریافت پروانه شش ماه فرصت دارند این خدمات را در مرکز استان ها ارائه دهند در غیر این صورت مشمول پرداخت جریمه خواهند شد.
در مجوز پروانه وایمکس، ترکیبی از همه خدمات وجود دارد به طوری که کسانی که مجوز وایمکس را دریافت کنند، همه مجوزهای قبلی isp، icp، تلفن اینترنتی (voip) اوریجینیشن و تلفن ثابت را نیز در اختیار خواهند داشت.
۱-۳۷- پروانه پر درد سر
به گفته مهندس محمود خسروی رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی پروانه اپراتوری وایمکس ظرف دو هفته آینده صادر خواهد شد؛ این اتفاق در حالی در جریان است که مسوولان وقت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات معتقدند: به دلیل بازار رو به گسترش خدمات رسانی در حوزه اینترنت به صورت وایمکس و همچنین ارزش بالای باند فرکانسی آن محدود کردن این حوزه به شرکت های PAP که تاکنون تقریبا عملکرد ناموفقی در حوزه ADSL داشته اند باعث خواهد شد که گسترش وایمکس در ایران با کندی روبه رو شود یا به نتیجه نرسد از همین رو به نظر می رسد رگولاتوری ایرانی برای صدور پروانه های جدید اپراتوری وایمکس باید تصمیمی در خصوص شرکت هایی که پیش از این در حوز فعالیت داشتند بگیرد.
۱-۳۸-دل نگرانی های وایمکس
همزمان با برگزاری سمینار تخصصی وایمکس در ۲۸ دی ماه امسال، در دانشگاه علم و صنعت برندگان مزایده وایمکس برخی دلمشغولی ها و نگرانی های خود را مطرح کردند. تامین زیرساخت های لازم برای توسعه شبکه وایمکس کشور یکی از همین دلمشغولی ها بود. برندگان این مزایده خواستار تهیه تجهیزات مناسب برای توسعه هستند. افزایش پهنای باند مورد نیاز اپراتورهای جدید از دیگر نگرانی ها بود که به اعتقاد آنان باید در نظر گرفته شود. محدودیت سرعت اینترنت(۱۲۸K) برای کاربران نیز از جمله مسایلی بود که از سوی اپراتور ها مطرح شد. موضوع رقابت نا برابر بین عرضه کنندگان سرویس های فناوری اطلاعات همچون ADSL و شبکه های پیشرفته نسل سوم نیز در این سمینار مطرح شد.
در واقع تا کنون در جهان فناوری های بسیاری به عنوان رقیب وایمکس مطرح شده اند که حتی می توانند اتصال پرسرعت اینترنت به تلفن همراه را نیز فراهم کنند. سرانجام موضوع دریافت اعتبارات و تسهیلات بانکی به عنوان یک دغدغه مالی از سوی اپراتور ها در این سمنار مطرح شد.
۱-۳۹-شرایط کاری طیف های فرکانسی
طیف های فرکانسی مورد استفاده در سرتاسر دنیا به دو دسته: طیف های با مجوز و طیف های بدون مجوز تقسیم می شوند. وضعیت فرکانس های مورد استفاده در هر کشور توسط یک سازمان رگولاتوری کنترل می شود. این سازمان در آمریکا، کمیسیون ارتباطات ملی (FCC) نام دارد.
در برخی کشورها، قسمتی از طیف فرکانسی برای کاربردهای عمومی مانند شبکه های بدون مجوز و قسمتی برای مصارف نظامی با خدمات عمومی مانند پخش تلویزیونی و… در نظر گرفته می شود که طبق سیاست های رگولاتوری آن کشور ممکن است نوع کاربرد طیف ها متفاوت با دیگر کشورها باشد.
۱-۳۹-۱- طیف های با مجوز
برای نمونه در ایالات متحده، طیف با مجوز GHZ۱.۹ برای سرویس های مخابراتی سلولی شخصی (PCS) استفاده می شود یا فرکانس GHZ۳.۵ که در اروپا و قسمتی از آسیا برای بی سیم پهن باند در نظر گرفته شده حال آنکه در ایالات متحده برای بی سیم پهن باند از این فرکانس کم تر استفاده می شود. برای داشتن یک فرکانس با مجوز جهت مصارف خصوصی باید از رگولاتوری مجوز فرکانس مورد نظر را خریداری کرد. طیف های بدون مجوز (مجوز آزاد) در ایالات متحده فرکانس هایی نظیر ۲.۴، ۲۴، ۵.۸، ۵.۳، ۵.۲ و بیشتر از GHZ۶۰، فرکانس های بدون مجوز محسوب می شوند. در آمریکا هر کافی شاب اگر از قوانین ساده اولیه شبکه پیروی کند، اجازه دارد تا یک شبکه با فرکانس بدون مجوز برپا کند.
۱-۳۹-۲- تخصیص باند فرکانسی به وای مکس
یک گام مهم در جهت گسترش خدمات پهن باند سیار تخصیص باندهاست. باندهای ۲.۴۹ تا ۲.۶۹ گیگا هرتزی، جهت نصب پهن باند سیار بسیار مناسب است. این محدوده باند جهت خدمات سیار طراحی شده است. اما در برخی کشورها هنوز از این باند فرکانسی استفاده نمی شود. انتشار امواج در این باند، کاهش هزینه خدمات باند پهن سیار را موجب می شود. در فرکانس های بالاتر با کاهش حوزه پوششی ایستگاه ها و افزایش هزینه مواجه هستیم. البته در مناطقی که تقاضا زیاد است (مانند مناطق شهری) می توان از فرکانس های ۳.۴ تا ۳.۶ گیگا هرتزی نیز استفاده کرد. رایج ترین طیف های فرکانسی به کار رفته در وای مکس ۳.۵، ۳.۳، ۲.۵، ۲.۳ گیگا هرتز هستند ک دارای مجوزند و فرکانس GHZ۵.۸ که مجوز آزاد است.
تالیف: علی پرکره